Vanmiddag zag ik voor de vierde keer de films van Sissi.
Hoe het kwam weet ik niet, maar de ogen bleven meestaal niet droog.
Dat herinner ik me niet van de vorige keren dat ik de films zag. Of heb ik dat verdrongen?
Maar ik vind een andere verklaring interessanter:
het kan goed zijn dat onze wereld zich in rap tempo verwijdert van 'het gewone leven' en van de
gewone menselijke ervaringen. Wanneer zag U voor het laatst normale mensen op TV met normale zorgen en normaal gedrag ? Ik kan het me nauwelijks herinneren.
Wie niet een halve mafkees is, komt niet meer op TV.
Het bijzondere is nu dat 'Sissi' natuurlijk óók speelt in een heel bijzonder huishouden:
Aan het hof van de Oostenrijkse keizer.
Maar toch is het gedrag van alle betrokkenen 'normaal' te noemen.
Géén van de personages is een halve idioot, een outcast of domme grappenmaker.
De emotie (mijn vochtige ogen) wordt verkregen door de klassieke tegenstellingen die we allemaal uit ons eigen leven kennen: Goed versus kwaad. Liefde versus haat. Oprechtheid versus hypocrisie.
Sissi, het spontane vrolijke meisje dat dicht bij haar gevoel staat en dicht bij de natuur, en een hekel heeft aan protocol en onechtheid en 'leven voor de ambitie'.
Haar tegenpool is haar schoonmoeder, de moeder van de jonge keizer. Ze is uitermate plichtsbewust en vind dat een keizerin moet leven voor haar functie. Ik vrees dat ze gelijk heeft, maar als kijker huil ik uit sympathie voor Sissi, en voel ik afkeer van de schoonmoeder.
Door haar menselijke benadering bereikt Sissi politiek gezien juist veel meer dan de ouderwetse schoonmoeder ooit zou kunnen bereiken: Het Hongaarse volk, dat eerst de Oostenrijkse bezetter haat, is zo enthousiast over Sissi , dat ze haar tot koningin willen kronen.
In deel 2 is er groot drama: de schoonmoeder vindt dat Sissi niet voldoende tijd aan haar kind kan geven wegens haar keizerlijke verplichtingen en neemt de baby af van Sissi. Dat leidt op een haar na tot een echtscheiding. Alweer groot drama, waarbij Het Goede (Sissi) en het Kwade (de schoonmoeder) helder worden uitbelicht.
Toch moeten we beseffen dat de handelwijze van de schoonmoeder 'normal practice' was in de Engelse hogere standen, en zelfs hier in Nederland helemaal niet vreemd was, al betrof het dan oudere kinderen: kinderen van rijkere boeren werden op hun 10de keihard naar het internaat gestuurd, bij de broeders van St Louis in Oudenbosch. Ik heb ze nog goed gekend.
Morgen komt deel 3 van de trilogie, op de eerste Duitse zender.
Er is uiteraard geen ondertiteling. Misschien dat dit mede de reden was dat de films mij nu meer dan anders emotioneerden.
Ten overvloede : de film zit vol met prachtige kleurrijke types: Max, de vader van Sissi die niet liever doet dan bier drinken met zijn vrienden. Een domme sergeant die eerst Sissi wil opsluiten, maar later naar Wenen wordt geroepen om daar wat vrolijkheid te brengen met zijn knullige amateurisme.
De vader van de Keizer, die doofheid fingeert om zodoende niet serieus betrokken te worden bij alle besognes aan het Hof, etc etc.
Ik ben ambivalent over de film:
Ik zie hoe geweldig mooi de opnames zijn. Hoe goed het scenario is. Hoe leerzaam de films zijn: we krijgen een idee over de verhoudingen in 1840-1860.
Maar ik besef ook dat er met deze drie films ( '55, '56 en '57) alweer een promotie-slag wordt gewonnen voor 'weg met oude waarden en protocol' en 'lang leve de persoonlijke vrijheid'.
Dat voelt goed, want we willen allemaal vrijheid. Maar voor zo'n groep 'vrije individuen' zijn de overlevingskansen veel kleiner dan voor een groep met stevige groepsnormen.
"Individuele Vrijheid" is in feite het eind van de groep, en dan zijn we een losse verzameling individuen: een prooi voor elke groep die nog wèl bestaat ( omdat ze elke dag te horen krijgen dat ze bedreigd worden door die vreselijke goyim) .
Ambivalent dus.
De drie beste films volgens mij:
1) The godfather
2) The seven Samurai ( Akira Kurosawa. zwart-wit)
3) Sissi.
