Ingezonden Bericht van Maria Heemskerk, @MissHeemskerk.
De waarheid over de demonstraties in Rusland
De afgelopen maanden zijn er in Moskou elk weekend mensen de straat op gegaan, en zelfs over deze eerste zin zijn de Nederlandse media niet helemaal eerlijk. We lezen namelijk overal over de ‘protesten in Rusland.’ Rusland is een gigantisch land met tientallen grote steden, en in één daarvan gaan er in het weekend mensen protesteren. Dit is slechts de eerste van een groot aantal onwaarheden en verdraaiingen van de feiten die de media over dit onderwerp produceren. Als half Russische, half Nederlandse vrouw irriteert mij dit mateloos.
Van familie en vrienden in Moskou hoor ik het een en ander over de protesten. Nou ja, horen, ik moet de informatie er echt uit trekken, want zelf vinden ze het totaal geen interessant onderwerp. Ze zeggen in ieder geval allemaal dat het een dingetje is van de hipsters, jonge twintigers die hun eigen identiteit nog aan het ontwikkelen zijn en graag tegen het systeem schoppen. Het is modieus om mee te doen. Het levert je wat mooie foto’s voor je Insta op en ze kunnen zich presenteren als betrokken burgers.
Geloof mij maar, de rest van het land kan heel die protesten niets schelen. De gewone Rus in de gemiddelde Russische stad heeft wel wat beters te doen. Maar het zijn altijd de schreeuwers die de aandacht krijgen. Wat de media ook even vergeten te vermelden: Moskou heeft 17 miljoen inwoners. Een paar duizend daarvan gaan in het weekend protesteren (bijna als een soort moderne hobby, zoals andere mensen naar de sauna of naar een voetbalwedstrijd gaan). Drieduizend mensen op 17 miljoen is niet eens in procenten uit te drukken. En toch blijven de media erover berichten alsof het over gigantische, belangrijke demonstraties gaat.
Wat daarbij helpt zijn de beelden van arrestaties. Echter, de demonstranten doen er juist alles aan om zo spectaculair mogelijke beelden van hun acties te krijgen. Ze WILLEN arrestaties, geweld van de politie, aandacht. Het is namelijk zo dat de Moskouse autoriteiten regelmatig toestemming geven voor demonstraties (hoor je ook nooit op het journaal). Maar dan komt er niemand. De demonstranten komen pas als ze geen toestemming hebben en kans maken op spectaculaire beelden. Zou de vermelding van dit feit niet het minste zijn dat de media kunnen doen om objectiviteit te bewaren?
Met die filmpjes en foto’s van ‘hardhandige arrestaties’ is ook nog wat aan de hand. Er gaat heel veel aan vooraf dat niet op beeld staat. Een vriendin vertelde me hoe ze een meisje van een jaar of 20 de politie had zien uitdagen, minutenlang. Toen ze eindelijk in actie kwamen en haar in de boeien sloegen nam ze meteen de rol aan van zielig meisje dat slachtoffer was van politiegeweld in een wrede dictatuur. Wat je ook nooit ziet op die filmpjes: hoe mensen op de achtergrond anti-demonstratie zijn en klappen voor de politie. Die worden vakkundig uit beeld gehouden. Dit hoorde ik van mijn nichtje die nieuwsgierig was gaan kijken en getuige was van een arrestatie die veel online werd gedeeld, maar die precies zo was gefilmd dat je haar en haar man niet zag (en een groepje anderen die minder vriendelijke dingen riepen naar de demonstranten).
Wat ook typisch is is dat het weer eens een mengelmoesje van alles is. Sommige zijn anti Poetin, anderen willen de kieswet veranderen, weer anderen protesteren corruptie en dan zijn er nog allerlei kleinere subgroepjes. En zoals altijd schrijven de media in Nederland dat ‘het regime van Poetin nu aan het wankelen is.’ Net zoals in 2011, 2012, 2014, 2016, etc etc.
De werkelijkheid is natuurlijk heel anders. De populariteitcijfers van Poetin zijn nog altijd heel hoog, en de grote meerderheid van de Russen steunt hem. Daarnaast zijn er letterlijk overal ter wereld protesten over van alles, met vaak veel meer deelnemers dan in Moskou, en daar word over gezwegen. Wanneer er morgen vijfduizend mensen naar het Malieveld gaan om te vragen om lagere energieprijzen is dat al een belangrijkere demonstratie dan wat er nu in Rusland gebeurd.
En weet je… ik kan eindeloos doorgaan met voorbeelden, maar het punt is denk ik duidelijk. Ik kan dus niet anders dan tot de conclusie komen dat de protesten in Moskou geframed worden, en niet zo’n beetje ook niet. De vraag is dan: waarom? De enige verklaring is dat de media Rusland slecht in beeld moeten brengen. Dit is ook te zien aan het feit dat alle media precies hetzelfde doen. Er is dus vanuit de politiek druk op de media om mensen een hekel aan Rusland te laten krijgen. Heel vieze praktijken. En eigenlijk trap ik er ook weer in, want ik geef nu ook aandacht aan nietsbetekenende protesten.
Als Rus doet mij dit pijn. Is er nog iets aan te doen? Kunnen we het tij nog keren? Of hebben wij als burgers simpelweg niet genoeg macht? Ik weet het gewoon niet meer.
